بسیاری از افراد زمانی که می خواهند موضوع و مشکل خود را از طریق مراجع قضایی پیگیری کنند، به طور مثال می خواهند طرف قراردادشان را ملزم به انجام تعهدات کنند یا پولی را که به اشتباه واریز کرده اند پس بگیرند و یا در پی مجازات سارق اموالشان و شخصی که آن ها را مورد توهین و فحاشی قرار داده هستند، می گویند که می خواهیم شکایت بنویسیم. اما آیا به کار بردن واژه شکایت برای تمامی این موارد صحیح است؟ علاوه بر افرادی که خود حقوقدان هستند، تعداد معدودی از افراد جامعه که با عالم حقوق سروکار دارند در مواردی می گویند می خواهیم دادخواست بنویسیم. اگر شما از آن دسته افرادی هستید که همیشه می گویید می خواهم شکایت بنویسم و آشنایی با دادخواست ندارید، با مطالعه متن زیر می توانید از این پس دادخواست را در جای خود و شکایت و شکواییه را نیز در جای خود به کار ببرید. دادخواست دعاوی حقوقی دعاوی هستند که در مراجع و دادگاه های حقوقی طرح و رسیدگی می شوند و شخص تقاضای مال یا حقی را دارد که بر عهده طرف مقابل اوست و شخصی که مدعی حقی است، به طور مثال پول خود را به اشتباه واریز کرده و حال می خواهد پول خود را پس بگیرد، حق خود را در این مراجع ادعا می کند. اگر دقت کنید می بینید که در همین مثال شخصی که پول به اشتباه برای او واریز شده خود جرمی انجام نداده است که مجازاتی در پی داشته باشد (هرچند در مقابل پس دادن پول مقاومت کند). فقط مدعی که پول به اشتباه واریز کرده باید ادعای خود را در مراجع حقوقی پیگیری کند تا به پول خود برسد. شخصی که در پی احقاق حق خود در این مراجع حقوقی است خواهان، طرف مقابل او خوانده، حقی که در پی آن است خواسته و فرم مخصوصی که خواسته خود را در آن درج می کند دادخواست نام دارد. پس در نتیجه شخص نامبرده برای بیان ادعای خود (پس گرفتن پول) در مراجع و دادگاه های حقوقی باید دادخواست بنویسد. این شخص نباید شکایتی (شکواییه) تنظیم کند چون عمل طرف مقابل او در قانون جرم نیست و مجازاتی ندارد که نیاز به تنظیم و طرح شکایت در مراجع و دادگاه های کیفری باشد. تنظیم شکایت و شکواییه برای مواردی است که عمل طرف مقابل ضرر جسمی، آبرویی، مادی و … به او وارد کند و این عمل در قانون جرم باشد و مجازات برای آن تعیین شده باشد و پیگیری آن نیز در صلاحیت مراجع و دادگاه های کیفری است. در هر حال دقت داشته باشید برای تشخیص دقیق اینکه عمل طرف مقابل جرم نیست و تقاضای مال یا حقی است و باید دادخواست تنظیم کرد و در مراجع حقوقی پیگیری انجام داد و یا اینکه عمل طرف مقابل جرم است و مجازات دارد و باید شکایت و شکواییه تنظیم کرد و در مراجع کیفری پیگیری انجام داد و همچنین برای تکمیل دقیق مندرجات دادخواست و یا شکواییه، حتما باید با وکیل خود مشورت کنید.